Τρίτη 18 Αυγούστου 2015

Ο ΝΕΟΜΑΡΤΥΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ Ο ΕΚ ΣΑΜΑΡΙΝΗΣ (18 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ 1808)

18 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ 1808 ΑΓΙΟΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΝΕΟΜΑΡΤΗΣ Ο ΕΚ ΣΑΜΑΡΙΝΗΣ 2ο βίος και το μαρτύριό του
Ο Νεομάρτυς Δημήτριος ο εκ Σαμαρίνης στη συνείδηση τής Εκκλησίας και τού Γένους*
Από την πρώτη κιόλας στιγμή τού μαρτυρίου του, ο Δημήτριος αναγνωρίστηκε ως άγιος στη συνείδηση και την πίστη της Εκκλησίας. Ο Πουκεβίλ αναφέρει ότι ο νεομάρτυς Δημήτριος αμέσως δοξάστηκε ως άγιος και ότι πολλά θαύματα έγιναν σε πιστούς μόνον με την επίκληση τού ονόματός του.

Το 1955 στη Σαμαρίνα χτίστηκε μικρή, αλλά ωραία Εκκλησία, με δαπάνη του Ζήση Αγορογιάννη. Στη θέση τού παλιού αυτού ναού χτίστηκε μεγαλοπρεπής ναός, ο οποίος εγκαινιάστηκε το 1996 από το Μητροπολίτη Γρεβενών Σέργιο, επί τής αρχιερατείας τού οποίου η εορτή τού νεομάρτυρος Δημητρίου πήρε την αρμόζουσα αίγλη και λαμπρότητα. Στο σημείο αυτό πρέπει να εξαίρουμε τους ανύστακτους αγώνες τού ηρωικού Παπα-Γιώργη τής Σαμαρίανας, το ενδιαφέρον τού οποίου για τα ιερά σκηνώματα τής αγιοτόκου γενέτειράς του είναι υποδειγματικό.
Για το νεομάρτυρα Δημήτριο έγραψε υπέροχη ασματική ακολουθία ο αείμνηστος βορειοηπειρώτης μοναχός Γεράσιμος Μικραγιαννανίτης, την οποία εξέδωσε ο ρέκτης Μητροπολίτης Γρεβενών Σέργιος. Στη γεμάτη θεολογικό βάθος, λυρισμό και εθνική έξαρση ακολουθία, ο νεομάρτυς Δημήτριος χαρακτηρίζεται ως «οσίων ομόζηλος», «μαρτύρων ομότροπος», «φώστης νεόφωτος», «αθλητών ισοστάσιος», «φοίνιξ αειθαλής και κατάκαρπος», «Εκκλησίας εδραίωμα το νεόδμητον».
Ιδιαίτερα γεραίρεται η γενέτειρα τού νεομάρτυρος, η Σαμαρίνα, από τους κόλπους τής οποίας ξεπήδησε ο νεοφανής αυτός αστήρ. Σε όλη την έκταση τής ασματικής ακολουθίας υπάρχουν φράσεις όπως : «Αγάλλεται ενθέως, η θρέψασά σε Σαμαρίνα», «Σαμαρίνης το βλάστημα και σεπτόν εγκαλλώπισμα, τής Ηπείρου καύχημα το περίδοξον, τής Θεσσαλίας το στήριγμα και Γρεβενών έπαλξις άσειστος», «τής Σαμαρίνης το θείον βλάστημα», «τής Σαμαρίνης τον γόνον ευσεβών το κραταίωμα», «Σαμαρίνης ο εξαίρετος όρπηξ», «η Σαμαρίνα χορεύει η σε βλαστήσασα, την μνήμην σου τελούσα, την φαιδράν Νεομάρτυς».
Με θαυμασμό και δέος στέκεται ο υμνογράφος στις δύο μορφές μαρτυρίου του αγίου, τού μαρτυρίου συνειδήσεως ως μοναχού και τού μαρτυρίου αίματος ως μάρτυρος.
Αυτός είναι ο λόγος που η Εκκλησία τον ονόμασε οσιομάρτυρα. Ο Μοναχός Γεράσιμος με άψογο ποιητικό τρόπο παραλληλίζει τις δύο μορφές μαρτυρίου ως εξής: « Ασκήσει το πρότερον, καθαγιάσας τον νουν, αθλήσει το δεύτερον καταπαλαίσας εχθρόν, Χριστόν εμεγάλυνας,…».
Για την εποχή μας, μία εποχή αποπροσανατολισμένη πνευματικά, εποχή βίας, ταχύτητας και παραλογισμού, που τα χριστιανικά κριτήρια της ζωής έχουν εκλείψει και τα πάντα έχουν καταλυθεί από την ευδαιμονιστική μανία του τεχνοκρατούμενου αιώνα μας, ο νεομάρτυς Δημήτριος ο εκ Σαμαρίνης αποτελεί αληθινό πρότυπο χριστιανού και παρέχει δυνατό μέτρο αγωνιστικότητας και συνέπειας στις αρχές.
Ομολογουμένως ο νεομάρτυς Δημήτριος:
Μας δείχνει το δρόμο τής εμμονής μας στη δοκιμασμένη ελληνορθόδοξη παράδοση, η οποία δεν είναι μία στείρα παρελθοντολογία, ούτε μία άγονη επιστροφή σε παρωχημένες μορφές ζωής, αλλά ένας συσσωρευτής πείρας ζωής, ένα δυναμικό γίγνεσθαι και μία ζωντανή παρουσία που γονιμοποιεί και τρέφει τη νεοελληνική μας διάρκεια.
Αυτό το ελληνορθόδοξο ιδεώδες, που χώρισε στα δυό την παγκόσμια ιστορία, διέπλασε τον βυζαντινό και νεώτερο ελληνισμό και απετέλεσε τη βάση τής δημιουργίας τού ευρωπαϊκού πολιτισμού, δεν μπορεί να παραθεωρηθεί από το σύγχρονο ελληνικό σχολείο. Η ελληνορθόδοξη αγωγή, όπως εκφράζεται από το μάθημα τών θρησκευτικών, αποτελεί μία παρεμβολή στη ζωή τών νέων, αφού είναι ένας τέλειος ανθρωπισμός.
Δημιουργεί όλες τις προϋποθέσεις για την ανάπτυξη τής προσωπικότητας, αφού έχει μοναδική παιδαγωγική σημασία και αξία. Ικανοποιεί θεμελιώδεις προδιαθέσεις τής ανθρωπίνης υπάρξεως, ρίχνει πλούσιο φως στα αιχμηρά υπαρξιακά και μεταφυσικά ερωτήματα. Δημιουργεί ανώτερα οντολογικά βιώματα. Ορίζει το νόημα τού υπάρχειν μέσα στον κόσμο.
Αυτήν την παράδοση τη ζούμε καθημερινά στην Εκκλησία, την Τέχνη, τη Λογοτεχνία, τα ήθη και έθιμα τού λαού μας. Πολιτιστικά είμαστε απόγονοι τού βυζαντινού πολιτισμού, που είναι η ελληνορθόδοξη παράδοση, όπως τη ζούμε σαν εκκλησιαστική ζωή και στην περιρρέουσα ατμόσφαιρα ηθών και εθίμων και τών αλλοτινών και τωρινών μορφών κάθε είδους τέχνης.
Τα δημοτικά μας τραγούδια, ο Καβάφης, ο Σεφέρης, ο Ελύτης, ο Σολωμός, ο Μακρυγιάννης, ο Παπαδιαμάντης, η αρχοντιά τής Σαμαρίνας, τού Μετσόβου, τής ελληνοπρεπούς Μοσχοπόλεως και γενικότερα τού βλαχόφωνου Ελληνισμού είναι μερικά χαρακτηριστικά δείγματα τής ζωής τού βυζαντινού πολιτισμού, που μετουσιώνεται βέβαια σε νέα δύναμη και εκφραστικά σχήματα.
Λόγοι δηλ. ιστορικοί και εθνικοί, αλλά και λόγοι που πηγάζουν από το παιδαγωγικό και επιστημονικό αίτημα τής αγωγής τού όλου, επιβάλλουν τη γνωριμία τών μαθητών με την ανεπανάληπτη Ελληνορθόδοξη παράδοση.
Ο νεομάρτυς Δημήτριος, «Σαμαρίνης το βλάστημα, και σεπτόν εγκαλλώπισμα τής Ηπείρου καύχημα το περίδοξον», εκπλήρωσε τον προορισμό τής ζωής, την κατά Χριστόν τελειότητα.
Γι’ αυτό ακούει από το στόμα τού Χριστού το «Ευ δούλε αγαθέ και πιστέ, είσελθε εις την χαράν τού Κυρίου σου». Η στρατευόμενη Εκκλησία, προσδοκώντας εναγώνια την αυγή τής Θείας Βασιλείας, παρακαλεί τον νεομάρτυρα διά στόματος τού υμνογράφου: «Ως τής άνω δόξης κοινωνός, υπέρ ημών τη Τριάδι πρέσβευε, οσιομάρτυς Δημήτριε, τών πιστώς τιμώντων σε».
****
Ο ΒΙΟΣ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΝΕΟΜΑΡΤΥΡΟΣ
Ο νεομάρτυρας Δημήτριος γεννήθηκε στη Σαμαρίνα στα τέλη του 18ου αιώνα.
Από μικρός είχε κλίση προς τον μοναχισμό, ήταν μαθητής του πατρο-Κοσμά του Αιτωλού και εκάρη μοναχός στο παλαιό Μοναστήρι της Αγίας Παρασκευής στη Σαμαρίνα το οποίο ήταν ενεργό μέχρι το 1921-22.
Την εποχή που έζησε ο Άγιος, η περιοχή ήταν εμπόλεμη με τους αρματωλούς και τους κλέφτες να πολεμούν κατά των τούρκων. Ο νεομάρτυρας Δημήτριος ήταν και εκείνος ανάμεσα στους αγωνιστές της ηρωϊκής Σαμαρίνας.
Μετά την κατάπνιξη από τον Αλή Πασά το 1808 της επανάστασης που υποκίνησε ο ιερέας και οπλαρχηγός ο π.Ευθύμης Βλαχάβας (αρχηγός της επανάστασης στη Θεσσαλία), ο Δημήτριος βγήκε από το μοναστήρι και γύριζε τα χωριά της περιοχής κηρύττοντας τον λόγο του Θεού.
Μετά από συκοφαντία τον συνέλαβε ο Αλή Πασάς τον φυλάκισε και διέταξε τον άγριο βασανισμό του.
Ο νεαρός Δημήτριος υπέστη διάφορα είδη βασανισμών.
Εκείνη την εποχή πρόξενος της Γαλλίας στα Ιωάννινα και περιηγητής της περιοχής, ήταν ο φιλέλληνας François Pouqueville (Πουκεβίλ) ο οποίος είχε συναντήσει τον Άγιο στα βουνά της Πίνδου και στη συνέχεια ήταν παρόν στην ανάκριση και τα φρικτά βασανιστήρια που υπέστη ο Δημήτριος από τους μωαμεθανούς τα οποία και κατέγραψε.
Ο Αλή Πασάς προσπαθούσε να εκμαιεύσει πληροφορίες για ενδεχόμενη υποστήριξη που είχε το κίνημα του Βλαχάβα από την Ρωσία. Ο Δημήτριος αρνήθηκε να απαντήσει και συνεχώς επικαλείτο το Χριστό για να ενισχύεται και να αντιμετωπίζει τον πόνο.
18 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ 1808 ΑΓΙΟΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΝΕΟΜΑΡΤΗΣ Ο ΕΚ ΣΑΜΑΡΙΝΗΣ 2Ο Αλής του ζήτησε να αφαιρέσει την εικόνα της Παναγίας, την οποία φορούσε στο στήθος του, αλλά εκείνος αρνήθηκε. Η μανία του τυράννου και των βασανιστών του έγινε μεγαλύτερη και επινόησαν κάθε μορφής βασανιστήρια για να κάμψουν τον Δημήτριο.
Έτσι οι δήμιοι με καλαμένιες ακίδες τρύπησαν τους βραχίονες του και έπειτα τις έμπηξαν στα νύχια των χεριών και των ποδιών του. Στη συνέχεια έσφιξαν το κεφάλι του σε σιδερένια μέγγενη η οποία με την επίκληση του Χριστού και της Παναγίας έσπασε!
Έπειτα τον κρέμασαν ανάποδα σε μια φωτιά και του έκαψαν το κεφάλι αλλά για να μην πεθάνει γρήγορα τον τράβηξαν από τη φωτιά. Του έβαλαν μια σανίδα στο στήθος και άρχισαν να πατούν και να χοροπηδούν πάνω της για να του σπάσουν τα κόκκαλα.  Ύστερα ο Αλή Πασάς έκτισε τον Δημήτριο μέσα σ’ έναν τοίχο, αφήνοντας μόνο το κεφάλι του απ’ έξω για να παρατείνει το μαρτύριο. Ο Μάρτυρας άντεξε έτσι 10 ημέρες.
Τελικά παρέδωσε το πνεύμα του στον Θεό, στις 18 Αυγούστου του 1808.
Βλέποντας το μαρτύριο και τη γενναιότητα του Δημητρίου, ένας από τους παρόντες μωαμεθανούς πίστεψε στον Χριστό, βαπτίσθηκε και έλαβε το όνομα Γεώργιος.
Συνελήφθη στο Αγρίνιο από ανθρώπους του Αλή Πασά και έλαβε και εκείνος μαρτυρικό θάνατο.
.
Ο Pouqueville για το μαρτυρικό τέλος του Δημητρίου αναφέρει χαρακτηριστικά:
 .
Το μαρτύριο και η επανάσταση του Βλαχάβα προετοίμαζαν τον θρίαμβο ενός ασθενικού θνητού, που είχε ως μόνα όπλα την προσευχή και την πραότητα. Ενός από τους λειτουργούς του Χριστού που έχουν προορισμό να στηρίζουν τους δειλούς στις τρικυμίες του κόσμου και των οποίων το αίμα ανακατεμένο με το αίμα του πολεμιστή ξανάφερε με το μαρτύριο την τιμή του χριστιανικού ονόματος στην πρώτη αίγλη. Ο μοναχός Δημήτριος από τη Σαμαρίνα.
Ο μεγάλος μας ποιητής Αριστοτέλης Βαλαωρίτης αφιέρωσε στον Νεομάρτυρα Δημήτριο και στον Εθνομάρτυρα π. Ευθύμη Βλαχάβα το περίφημο επικό ποίημα «Τα Μνημόσυνα».
,
Το 1984 η Ιερά Σύνοδος της Εκκλησίας της Ελλάδος, ενέκρινε Ασματική Ακολουθία του Αγίου την οποία συνέθεσε ο σύγχρονος υμνογράφος μας μοναχός Γεράσιμος Μικραγιαννανίτης.
Η Εκκλησία εορτάζει τη μνήμη του στις 18 Αυγούστου.
18 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ 1808 ΑΓΙΟΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΝΕΟΜΑΡΤΗΣ Ο ΕΚ ΣΑΜΑΡΙΝΗΣ
Ἀπολυτίκιον. Ἦχος α’. Τῆς ἐρήμου πολίτης.
Σαμαρίνης τὸν γόνον εὐσεβῶν τὸ κραταίωμα, τὸν νεοφανῆ Ἀθλοφόρον, τοῦ Σωτῆρος Δημήτριον, τιμήσωμεν συμφώνως οἱ πιστοί· ἀθλήσας γὰρ στερρῶς ὑπὲρ Χριστοῦ, Ἐκκλησίας ἀνεδείχθη νέος ἀστήρ, καὶ τῶν βοώντων πρόμαχος· δόξα τῷ δεδωκότι σοι ὀσχύν, δόξα τῷ σὲ θαυμαστώσαντι, δόξα τῷ ἐκλπηροῦντι διὰ σοῦ, ἡμῶν τὰ αἰτήματα.
Κοντάκιον. Ἦχος γ’. Ἡ Παρθένος σήμερον.
Ἡ ἁγία μνήμη σου ἁγιασμὸν χορηγοῦσα, τοῖς πιστοῖς ἐπέφανεν, Ὁσιομάρτυς Κυρίου· βίῳ γὰρ, καὶ λόγῳ θείῳ πιστοὺς στηρίξας, ἤθλησας, ὑπὲρ τῆς δόξης Χριστοῦ ἀνδρείως, καὶ θεόθεν ἐκοσμήθης, διπλῷ στεφάνῳ μάκαρ Δημήτριε.
Μεγαλυνάριον.
Χαίροις τῆς Ἠπείρου θεῖος βλαστός, χαίροις Θεσσαλίας, λαμπαδοῦχος ὁ φαεινός· χαίροις ὁ ἀθλήσας, στερρῶς ὑπὲρ Κυρίου, Ὁσιομάρτυς χαῖρε, Χριστοῦ Δημήτριε
,
* Από ομιλία τού καθηγητού μας στο Α.Π.Θ. κ. Τρίτου, την οποία εκφώνησε την 16.8.2008 στη Σαμαρίνα με την ευκαιρία συμπληρώσεως 200 ετών από το μαρτύριο τού νεομάρτυρος Δημητρίου. Τής Αρχιερατικής λειτουργίας προέστη ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Γρεβενών κ.κ. ΣΕΡΓΙΟΣ.
(πηγή: Δυτικομακεδονικόν Ημερολόγιον, έτος 2010)
 Συντομευμένος σύνδεσμος : http://wp.me/p12k4g-3j2
από το Ελληνοϊστορείν- ευχαριστούμε για την άδεια αναδημοσίευσης

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου